Op 16 februari 2020 heb ik deze pagina, eerst ‘Mijn recepten’ hetend, omgedoopt in Eten en Drinken. Ik realiseerde me namelijk ineens dat ik in mijn blog regelmatig commentaar schrijf op in een winkel aangetroffen voedsel. Ik heb namelijk een gevoelig darmstelsel, en van allerlei chemicaliën, al dan niet als E-nummers vermeld, krijg ik last. Doorgaans is dat diarree, maar soms ‘alleen maar’ een opgeblazen gevoel.
Intussen weet ik wel welke merken ik vooral moet laten staan en welke merken ik dan beter moet nemen. Als ik een nieuw product in de winkel zie staan, dan lees ik eerst even welke ingrediënten erin zitten, van een soort die ik wel zou kunnen gaan kopen, dan zie ik al snel, zelfs alleen al aan de lengte van de lijst, of ik het eens wil proberen of gewoon ook moet laten staan.
In de eerste plaats kan ik niet tegen kunstmatige zoetstoffen. Daar zijn er vele van. Een beperkte opsomming: aspartaam, cyclamaat, sacharine, sucralose en de ergste van allemaal: xylitol. Daar heb ik maar heel weinig van nodig om voor een urenlang bezoek van het toilet te zorgen. Gewone suiker verdraag ik wel goed, maar er is een andere gewichtige reden, waarom ik mij hiermee ook matig.
De volgende categorie betreft de conserveringsmiddelen. Ook dit zijn er vele, want bij de E-nummers gaat het van E200 tot en met E299. Ik vermijd ze.
Dan krijgen we de categorie schimmelbestrijders, waarvan thans de meest gebruikte Izamalil is. Dit stofje zit – nog niet zo heel lang – op alle citrusfruit: sinaasappels, mandarijnen, grapefruits en citroenen. Ook op de biologische varianten. Dat stofje zit op de schil en hoort dus niet in de vrucht door te dringen. Dat gebeurt echter wel en dat is ook bekend bij de NVWA. Toch doet men er niets mee. Er moeten blijkbaar eerst enkele doden vallen. Van één sinaasappel, zonder dat ik uiteraard de schil opeet, moet ik binnen een half uur naar de doos, sinds er Izamalil op zit. Het zou tegenwoordig ook op aardappels zitten, maar ik weet nog niet op welke dan wel of niet. Officiële aanbeveling is om de schil van een met Izamalil bespoten citrusvrucht niet te eten. Die schillen zitten in nogal wat recepten. Helaas zijn citrusvruchten zonder een Izamalil-behandeling in Nederland helemaal niet meer te koop, ook niet in de biologische varianten.
Mijn jongste ontdekking betreft dan de zogenaamde verdikkingsmiddelen. Yoghurt, kwark, puddingen, jam en allerlei ander voedsel zijn te dun en kun je dan dikker maken met behulp van een verdikkingsmiddel. Daar gebruikten we vroeger gelatine voor of soms ook maizena. Maar dat is uiteraard te simpel en vooral ook te duur. Pectine (E440(a), of gelatine werden later gebruikt en tegenwoordig zie ik steeds meer carrageen (E407 en E407a). Het verdikkingseffect bij voedsel met carrageen werkt in mijn darmen precies tegengesteld. Mijn darminhoud wordt er juist een stuk dunner van.
Nu een overzicht van enkele merken, veelal A-merken, die ik probeer te vermijden, wegens hetzij een overmaat aan chemicaliën, dan wel een forse ondermaat aan gewenste voedingsstoffen, dan wel de aanwezigheid van stoffen die bij mij darmproblemen veroorzaken.
Een A-merk is alleen maar een A-merk omdat er zoveel reclame voor wordt gemaakt. Reclame is echter duur, zodat de consument daar bij het aanschaffen van het product voor betaalt. Door de hoge omzetten, juist omdat de meeste mensen er toch voor gaan, als ze ‘iets goeds’ willen, kunnen ze ook op de kosten van het product flink bezuinigen: dure grondstoffen verminderen, goedkope vulmiddelen ervoor in de plaats (zelfs water bij vlees). Dan natuurlijk de nodige smaakversterkers en andere kleur- en geurstoffen, stabilisatoren, zoetstoffen en verdikkingsmiddelen, en het lijkt allemaal net echt. Al jaren heb ik mezelf erop getraind om, als ik in de winkel een product zie dat ik ken van de reclame, het product te laten staan. Dat gaat steeds makkelijker.
Aanvulling donderdag 16 april 2020. Kroketten
Gisteren heb ik weer eens zelf kroketten gemaakt. Volgens een recept van Albert Heijn, vrijwel gelijk aan dat op Smulweb.
Opmerking vooraf is: in de vleeskroketten van de A-merken Kwekkeboom en Dobben zit volgens hun verpakking 5% vlees. Toen een onderzoeksbureau eens naging hoeveel vlees er nu werkelijk in deze kroketten zat, kwam dat bureau tot ‘ongeveer 1,5%’. Commentaar van deze ’top’fabrikanten was dat er wel degelijk 5% vlees in gaat, maar dat tijdens de bereiding een gedeelte van het vlees oplost. Hoe bijzonder is dit? Smeltend vlees? Hoe kun je het verzinnen.
In de recepten van AH en Smulweb, die ik gisteren heb gemaakt, zit niet minder dan circa 60% rundvlees. Kijk, dan heb je pas een vleeskroket. Het is precies hetzelfde verschijnsel als het advocaat- of het aardbeienijs van Hertogh of de notencruesli van Quaker: er zit een minimumhoeveelheid van de grondstof uit de titel in, en de rest wordt aangevuld met allerlei vulstoffen en chemicaliën. Zo denk je dat je kwalitatief hoogwaardige vleeskroketten of aardbeienijs hebt, in werkelijkheid heeft het vrijwel niets met aardbeien of vlees te maken. Zou hou je de gebruikte grondstoffen goedkoop dus de kosten laag, en door de vele reclame kun je toch een topprijs vragen. En mensen betalen dat ook, want het is immers een A-merk.
De mensen willen bedrogen worden en dat gebeurt dan ook.
Aanvulling van woensdag 15 april 2020: Cruesli.
Sinds enkele weken koop ik geen nootjes meer bij onze eersteklas notenboer. Ze zullen er vast wel iets op hebben gevonden, maar bij deze kraam is het altijd gruwelijk druk. En toch word je vrij vlot geholpen. Als ze hun klanten allemaal in een rij met 1,5 meter afstand van elkaar moeten zetten, heb je het halve Raadhuisplein nodig. En dan duurt het dus echt ontmoedigend lang voordat je aan de beurt bent. Bovendien wil ik geen vermijdbaar risico lopen. Dus dan helaas tijdelijk maar geen nootjes meer. De nootjes uit de supermarkt vind ik minderwaardig, sinds ik de nootjes van onze notenboer ken. Toch wil ik graag nootjes als dagelijks eetbestanddeel, maar wat dan? Waar zitten dan nog meer nootjes in? Ik ontdekte de Cruesli, notenvariant. Als eerste kijk dan (merkwaardigerwijze) naar het bekendste A-merk: Quaker. Die hebben ook een notenvariant van hun cruesli. Voor Quaker wordt dagelijks tv-reclame gemaakt. Die heb ik dan maar eens genomen. Bij thuiskomst blijkt al op de verpakking dat het aandeel noten minimaal is. Er zouden vier notensoorten inzitten. Maar op je bord zag ik alleen de hazelnoten. Waarschijnlijk zijn dit dus de goedkoopste. Naar de andere drie notensoorten op je bord moet je echt zoeken en dan zie je heel kleine stukjes. Fiets meenemen, zou mijn moeder hiervan gezegd hebben. En het smaakt ook niet echt goed naar noten. Totaal notenaandeel: nog geen 5%.
Vervolgens kom ik dan in de supermarkt een pak cruesli tegen van het mij totaal onbekende merk Jordans. Van de soort ‘absolute nuts’ hetgeen zowel ‘zeker met noten’ als ‘volslagen gek’ betekent. Grapje van de maker. Hier blijken ook vier notensoorten in te zitten, maar met een aandeel van 11%. Kijk, dat is dus een heel stuk beter dan de cruesli van het A-merk Quaker. Hetgeen ook te verwachten was. A-merken zijn nu eenmaal per definitie inferieure spullen. Mijd ze is opnieuw mijn oproep. Bovendien blijkt uit de verpakking dat er geen zoetstoffen, geur- kleur- en smaakstoffen in de Jordan zitten. Bij mijn eerste consumptie, vanmorgen, bleek het inderdaad heel duidelijk naar noten te smaken. Dat was al winst. Tussen de tanden kraakt de Jordans-cruesli duidelijk een slag minder dan de Quaker-cruesli. Dat is even wennen. Bij mijn volgende bezoek ga ik eens op de prijs letten. Doorgaans zijn de betere spullen juist goedkoper dan het A-merk.
Samengevat: Fout: Quaker, Goed: Jordans.
Fout: Conimex. Overmaat aan chemicialiën. Goed: Inpobra en Go-Tan. Hebben dezelfde spullen met veel minder of zelfs helemaal geen foute bestanddelen, die bovendien een heel stuk voordeliger zijn dan die van Conimex.
Zuivel.
Fout: Campina (Friesland) en Optimel, Chocomel. Overmaat aan zoetstoffen en carrageen als verdikkingsmiddel. Mona, ook van Campina, bevat deze stoffen niet, waarschijnlijk omdat dit vroeger van een andere fabrikant was. Fout: Zuivelhoeve: gebruik van carrageen. Goed: Melkunie, Almhof, Arla. Vooral Almhof en Arla bevatten opmerkelijk weinig toegevoegde stoffen.
IJS.
Het meest prominente merk ijs is ongetwijfeld Hertogh ijs. Ik ben een dolle liefhebber van ijs, dus dan ben ik waarschijnlijk ook extra kritisch. Bij de beoordeling van Hertogh ijs is naar mijn mening zoveel mis, dat ik niet eens aan de ingrediënten ben toegekomen. Als voorbeeld neem ik Advocaatijs van Hertogh. Daar zat tot voor kort 2% advocaat in, maar dat is veranderd. Er zit nu 17% advocaatsaus in, waarvan 15% eierlikeur. Wat advocaatsaus is wordt niet vermeld, maar bij googelen kom je er achter, geen wonder natuurlijk, dat het een saus is met een gedeelte advocaat (doorgaans 15%) en voor het overige allerlei vulmiddelen. In de Hertogh advocaat saus zit dan 15% eierlikeur en geen advocaat. Als er ook een percentage advocaat in zou zitten dan hadden ze dat vast wel gemeld. Eierlikeur is niet hetzelfde als advocaat uiteraard. Als ik het nu goed snap dan zit in een liter advocaatijs van Hertogh helemaal geen advocaat, maar wel 1,5 % eierlikeur.
We nemen een ander ijsmerk: Dickninge. Dit merk is inmiddels gestopt. Volgens de laatste eigenaar zijn er in Nederland slechts vijf leveranciers van ijs. Ik kan ze niet bedenken. Hertogh, Dickninge (toen), Iglo en ……… Toen Dickninge nog advocaatijs maakte zat daar 5% advocaat in. Dat was al een heel stuk beter dan in het beroemde Hertogh ijs.
Als je op het internet naar een recept voor het zelf maken van advocaatijs zoekt, krijg je diverse recepten, waarbij het aandeel advocaat schommelt tussen 30 en 50%. Kijk, dan heb je pas advocaatijs. Dan zie je pas wat voor stelletje ……. Hertogh ijs is. Al die zogenaamde A-merken, doen hetzelfde. Veel reclame maken, want daardoor kun je een relatief hoge prijs vragen, en intussen zoveel mogelijk op ingrediënten besparen, zeker de duurdere ingrediënten. En met smaak-, geur-, kleur- en andere middelen en prachtige plaatjes lijkt het net echt en lekker advocaatijs. In het TV-filmpje worden grote bakken met fruit in een machine gegooid, maar ik stel me daarbij altijd voor dat er uiteindelijk nauwelijks twee vruchtjes in elke bak ijs terecht zullen komen. Gisteren (21.2.20) nog even gecheckt hoe het nu zit met de toevoegingen in Hertogh ijs. Als eerste valt op dat geen enkel E-nummer wordt vermeld. Die truc doen voedselfabrikanten wel vaker: E-nummers zijn immers niet populair en daarom gebruik men de stofnaam. Dat staat wetenschappelijker. Voor zover ik al die gemelde stofjes kan plaatsen: Er zitten geen verdikkingsmiddelen, stabilisatoren en schimmelbestrijders bij. Maar dat was in ijs ook niet te verwachten. Wel uiteraard een arsenaal aan zoetstoffen. Geen advocaat in het advocaatijs, “Advocaat Royaal” geheten. En hoe komt de “Aardbeien Meringue” van Hertogh aan die fraaie rose/rode kleur? Niet van de aardbeien, want daar zitten er te weinig van in om het ijs de gewenste kleur te geven, maar de kleur komt van bietensap. De wereld wil bedrogen worden, dus bedriegt men haar.
Bijgewerkt op 21 februari 2020.
SNERT.
Mijn recept voor echte ouderwetse snert.
Met half om half spliterwten en hele erwten. In veel recepten, bijna alle zelfs, worden uitsluitend spliterwten gekozen. Dat is lekker makkelijk, want die hoef je niet te weken en dan ben je meteen klaar. Probleem is dan dat als je alles gaat pureren, of het maar lang genoeg opstaat, je in de uiteindelijke erwtensoep geen enkele erwt meer kunt zien. Dan krijg je een egale groene emulsie, die wat mij betreft dan even goed gemaakt kan worden met uitsluitend chemicaliën. De chemische industrie is vandaag de dag heel goed in staat om een egaal groene substantie te maken die net naar erwten of erwtensoep smaakt, net zo ruikt en er ook net zo uitziet alsof het om erwtensoep zou gaan, maar waar geen erwt aan te pas is gekomen. Dat is natuurlijk ook veel goedkoper, want erwten zijn ongetwijfeld veel duurder dan de diverse chemicaliën. Ik verdenk al die soepfabrikanten ervan, ja ook de meeste slagers, groentewinkels en delicatessenwinkels, dat ze op deze wijze ook hun erwtensoep maken, want de klant ziet, ruikt en proeft toch het verschil niet met de echte erwtensoep, ze maken zo veel minder kosten en halen zo ook een hogere winstmarge. Van mijn moeder weet ik al dat ze altijd half om half hele en spliterwten gebruikte. Die hele gedroogde erwten moet je dan eerst tenminste acht uur in de week zetten, lastig natuurlijk, en dan moet je ze apart van de spliterwten nog eens anderhalf uur koken. De ook anderhalf uur gekookte spliterwten ontdoe je dan, indien nodig, van overtollig water en moet je dan pureren. De hele erwten kun je dan samen met de varkenspoot, de hamschijf en/of de krabbetjes hun anderhalf tot twee uur geven. Daarna haal je de botten eruit en snij je het vlees nog even klein. Het laatste half uur doe je er dan nog de winterwortel, de knolselderij, de prei en de uien bij en ik doe er dan zelf dan nog een hoeveelheid in stukjes gesneden varkensvlees bij. Bij sommige slagers heet dat varkenspoulet. Een vreselijk woord. La poule is Frans voor kip en dan zou varkenspoulet ‘kippenvlees van het varken’ moeten zijn of ‘varkensvlees van de kip’. Bij anderen heet het bamivlees. Tenslotte gaat er dan nog rookworst bij. Geen Unox of huismerk natuurlijk, maar zelfgemaakte rookworst van de vakslager. Zo krijg je een echte Oud-Hollandse snert, waar je nog echt de erwten in kunt zien en waar je lepel rechtop in blijft staan als je hem loslaat. Pas bij het opdienen doe ik er dan nog een beetje zout bij. Vervolgens verdeel ik het dan over een stuk of tien bakjes van ongeveer 400 gram voor in de vriezer en dan heb ik even zoveel maaltijden voor de winter. Snert die nog eerst een dag (in de koeling) staat is nog lekkerder.
De hoeveelheden. Een goede pan snert kun je niet in een klein pannetje maken. Dat is precies ook de reden dat ik een grote pan maak, die ik dan in porties invries. Ik maak het op ervaring, zodat ik gewoon niet weet hoeveel ik er van wat in doe. Ik ga dat nog voor u uitzoeken.
Mijn recept voor vleessalade.
Benodigdheden:
riblappen, 400 gram had ik, de kleinste verpakking, maar dat is wel erg veel vlees.
vastkokende aardappels, zeker een ons of zes.
augurkjes, een stuk of zes middelgrote, kleingesneden (maar niet té klein)
zilveruitjes, een stuk of 20.
peterselie, een kwart tot een eenderde supermarktbakje.
mayonaise of halvanaise: een halve tube.
peper en zout, naar smaak.
De hoeveelheden heb ik vandaag laten afhangen van het feit dat riblappen bij de super altijd in (te) grote hoeveelheid verpakt zijn. Bij de slager kun je het gewicht vragen dat je wil hebben. Dan volstaat de helft (dus ongeveer 2 ons). Dus dit recept wordt zoals het boven staat wel erg vlezig, maar dat vind ik niet verkeerd. De meesten zullen minder vlees nemen.
De riblappen aan beide zijden peperen en zouten en vervolgens in stukjes snijden.
Deze stukjes in een braadpan mikken, waar eerst een klontje boter in was gedaan waarbij het schuim al is weggetrokken.
De vleesstukjes aan alle kanten aanbraden en vervolgens, nét onder water zetten aan de kook brengen en vervolgens vier uur op een laag sudderpitje laten staan.
Afhankelijk van de gebruikte pan, af en toe kijken of er nog voldoende vocht in zit en indien nodig met wat heet water bijvullen.
Aardappels schillen en aan de kook brengen en een kleine twintig minuten laten koken en afgieten. Koud laten worden. Eerst buiten, later in de koelkast.
Augurkjes en peterselie klein snijden.
Als alles klaar is, alle ingrediënten in een geschikte bak doen en goed door elkaar scheppen.
Verder laten afkoelen in de koelkast.
Bij opdienen moet er voor mij dan nog de nodige peper bij, maar dat kan per persoon verschillend zijn.
Smullen maar.
Maandag 27 juli 2020 ontdekte ik dat ik ook niet tegen de stof carrageen kan (E407). Dat is een relatief nieuw verdikkingsmiddel dat in tal van producten zit: vla’s, puddingen, yoghurt, maar bijvoorbeeld tegenwoordig ook in Chocomel. Daar krijg ik prompt een diarree-aanval van.
December 2020. De soepen van Unox.
Al decennia laat ik soep in blik staan. Zeker die van Unox. Het is voor mij synoniem met chemicaliën. Daar is erwtensoep een egaal groene substantie waarin heel af en toe iets drijft en die zelfs ruikt naar en smaakt als erwtensoep. Dat was voor mij het beeld. Die egaal groene substantie kun je heel goed met uitsluitend chemicaliën maken. Je krijgt dan perfect de juiste kleur, dikte, smaak en geur. Je stopt er een heel klein beetje groente of zo bij en iets van vlees. En enkele stukjes Unox rookworst natuurlijk, die zelf ook uit de chemische fabriek komt. Dan krijg je een soep die voor enkele centen te maken is en voor enkele euro’s te koop is. Een groot deel van de opbrengst gaat natuurlijk op aan reclame en de rest is pure winst. Dat is voor mij geen snert en snert maak ik dus liever zelf. Dat beeld heb ik al een halve eeuw of zo. Echte erwtensoep, aldus mijn moeder, maak je met de helft spliterwten en met de andere helft hele erwten. Zo kun je ook echt zien dat het erwtensoep is, en niet alleen maar proeven en ruiken. Totdat ik enkele maanden geleden een onbedaarlijke trek in erwtensoep had en geen zin had om dat voor die middag nog zelf te maken. Met grote aarzeling kocht ik dus een blik Unox erwtensoep. Voor het eerst in misschien wel vijftig jaar. Goede kans dus dat ik dat voor de rest van mijn leven voor het laatst heb gedaan.
Maar thuisgekomen en het blik opengemaakt stelde ik tot mijn stomme verbazing vast dat er vele echte erwten in bleken te drijven. Het is dus toch geen vrijwel 100% chemische substantie maar er blijken toch echte erwten in te zitten. En hij bleek ook verder best redelijk gevuld te zijn en goed te smaken. Zelfs de meukvrije slager in Sellingen, die ik toch heel hoog heb zitten, maakt zijn erwtensoep met een egaal groene substantie, dus zonder hele erwten. Nu maak ik voor mijn verjaardag al jaren raasdonders en captain’s dinner, dus kapucijners met van alles er omheen: mijn lievelingseten.
Dus met de relatief goede ervaring van de Unox-erwtensoep besloot ik deze keer op 15 december ook eens de Unox bruinebonensoep te proberen. ‘Extra goed gevuld’ stond er nog op het blik. Maar deze soep viel enorm tegen en het is niet voor herhaling vatbaar. Hij was inderdaad extra goed gevuld, dat wel, maar alleen met bruine bonen. Er zaten ook minieme stukjes vlees in, waarvan de smaak nog het meest op ham leek. Maar mogelijk was het vegetarische ham. Waarom stukjes vlees in dit soort soep toch nooit groter mag zijn dan een kubieke millimeter, heb ik nooit gesnapt. Andere ingrediënten ben ik niet tegengekomen. De smaak was best redelijk, maar ik vind dat een ‘extra gevulde’ bruine bonensoep toch echt dat er echt vlees in zit en meer dan enkele kruimeltjes. En ook andere zaken, zoals prei, ui en wortel. Bij nader inzien zou er toch ook nog wortel in de Unoxsoep kunnen zitten, maar dan ook weer in minimale hoeveelheden. Want wortel is natuurlijk vreselijk duur en met een half worteltje per blik, wordt zo’n blik uiteraard onbetaalbaar. Slotoordeel van de Unox bruinebonensoep: een 1 voor de moeite. En niet voor herhaling vatbaar.
Juni 2021
Jumbo heeft een nieuw vleesproduct ingevoerd. Eerst hadden we de introductie van langzaam gegaard vlees in dozen (hachee, goulash, draadjesvlees), hetgeen urenlang sudderen thuis voorkwam. Een vondst dus. En een aanrader, voor wie niet het geduld heeft om urenlang te stoven (en er het geld voor over heeft, uiteraard ook). Gisteren ontwaarde ik een afdeling op de vleesafdeling, van enorme stukken vlees, vacuüm verpakt. Vanaf ongeveer een pond of meer. Veel vlees heeft een standaardmaat, maar voor wie nou eens een flinke ribeye, biefstuk of T-bonesteak wil kan bij de super niet terecht. Bij de vakslager kan het waarschijnlijk wel, maar dat ligt daar ook niet zo in de koelvitrine, want ook daar is het allemaal gestandaardiseerd op kleine maatjes, maar een beetje slager wil voor jou wel een stuk op maat afsnijden. Het deed me denken aan een bezoek van mij aan Maastricht enkele jaren geleden aan Gauchos, samen met zoon Bart en broer Jan. Bij Gauchos kon je een gewenst gewicht van je vlees opgeven. Dat stond ook zo op de kaart. Bart bestelde het grootste gewicht dat op de kaart stond en dat was een enorm stuk vlees. Hij zat ervan te genieten. Bij elke hap. Zelfs bij het allerlaatste stukje sloot hij zijn ogen en trok een gelukzalig gezicht. Nu kan hij bij Jumbo terecht, als hij nog steeds dezelfde goesting heeft. Ik kon het dus ook niet laten, om toch ook eens zo’n stuk vlees te nemen. Ik ben dan wel aan het afslanken, maar dat moet je ook weer niet overdrijven. Ik nam dan wel het kleinste stuk op deze afdeling, toch nog een ribeye van 385 gram. Het staat voor vanavond op de agenda. Samen met verse kapucijners, die vanaf gisteren bij de luxe groenteboer weer te koop waren.
Zondag 19 september 2021.
Het was een typische boodschappendag. Het viel me weer eens op dat diepvriesproducten in de supermarkt veel minder meuk bevatten dan dezelfde variant van dit voedsel, die als ‘vers’ in de winkel ligt. Dat zit hem in de houdbaarheid. ‘Verse’ producten zijn uiteraard minder lang houdbaar dan bevroren producten, en daarom worden er in de ‘verse’ producten chemicaliën toegevoegd om het product langer ‘vers’ te houden. Zonder plan ben ik in de loop van een aantal maanden bijvoorbeeld bezig om de diverse bevroren nasi te proberen. En opnieuw vond ik nauwelijks ‘meuk’ in deze nasi’s. Als je de nasi uit de koeling pakt, staat die bol van de chemicaliën, al dan niet verpakt in E-nummers. Ook de ingrediënten voor hutspot gekocht. Maar in de super hebben ze geen klapstuk, dus daar moet je dan voor naar de echte slager. Tot mijn verrassing hadden ze ook bij de echte slager geen klapstuk in voorraad. Wel kon het besteld worden en dan krijg ik die dus maandag.
Maandag 20 september 2021 ontdekte ik heb ik weer een nieuwe uitwas van de voedselmaffia ontdekt. Op zoek naar spullen voor de chili con carne van vanavond, ging mijn oog in de super, langs de diverse potjes en andere verpakkingen van bruine bonen en kapucijners. Al maanden geleden had ik ontdekt dat de firma HAK in veel van zijn groentepotjes suiker stopt. Waarom er suiker in de bruine bonen en de sperziebonen (en andere groentes) moeten, was en is me een raadsel. Geen enkele thuiskok doet suiker over de groentes, tenzij het wellicht rabarber is. De enige reden die ik kon en kan verzinnen is dat kinderen elke groente dan wat makkelijker eten. En wie weet sommige volwassenen ook. En suiker zou verslavend kunnen zijn, want het is uiteraard belangrijk voor de firma HAK dat, er nog veel meer groenteconserven worden verkocht. De verbazing van gisteren is dan weer dat HAK nu, behalve de besuikerde bruine bonen, nu ook een even groot potje heeft, ook met bruine bonen, maar nu met in grote letters: O % suiker. Ik was te verbouwereerd om dan meteen even te kijken of er dan in plaats van suiker die akelige zoetstoffen inzitten. Ik heb voor alle zekerheid toch maar de bruine bonen van een ander merk gekocht. Zonder suiker en zonder zoetstoffen. Wel zit er bij HAK EDTA in, een antioxidant. Zit overigens ook in de besuikerde bruine bonen van HAK. Was even zoeken, maar het bleek om E385 te gaan. Ook HAK doet dus mee aan de sport om maar geen E-nummers te vermelden, omdat die een slechte naam hebben. Volgens RADAR is E385 een slecht E-nummer en zit het o.a. ook in Calvé Mayonaise. Volgens een andere website hoort E385 tot de tien slechtste E-nummers. Het veroorzaakt darmproblemen. Bijzonder prettig voor mij, die als eerste ergens darmprobleem mee heeft. Dus voor mij zijn HAKgroentes voorlopig niet weggelegd.
Mijn ideale aardappelsalade: Aardappels, fijn gesneden augurkjes, mayonaise, een handje peterselie en een handje uitgebakken spekjes. En een snufje zout natuurlijk. Aardappelsalade is bij elke super volop kant en klaar te koop, ook in meerdere varianten, maar dan krijg je er ongevraagd ook enkele handjes chemicaliën bij: conserveringsmiddelen, stabilisatoren, altijd ook suikers en/of zoetstoffen, want dat eet beter dus het verkoopt ook beter, kleurstoffen en weet ik wat nog meer voor ellende. Mijn aardappelsalade bewaar ik dan ook nooit langer dan een etmaal, en zoveel mogelijk in de koelkast. Maar het fijnste van het eigen maaksel is toch wel dat ik 100% zeker weet dat er geen ongevraagde rotzooi in zit.
21 april 2022. Allinsonbrood.
Vanmorgen was het weer een vroegertje. Het ‘nadeel’ van Allinsonbrood, dat ik altijd gebruik, is dat het niet lang vers blijft. Allinsonbrood is niets anders dan volkorenmeel, gist en water. Aan ander brood worden altijd vele chemicaliën toegevoegd, door de chemische industrie o.a. ‘broodverbeteraars’ genoemd. Dan blijft het brood langer vers, is mooier bruin, knapperiger, minder kruimelig, etc. etc. etc. Al die toevoegingen ontbreken in Allinsonbrood, vandaar dat het sneller oud is, snel droog wordt, kruimelig is en minder mooi bruin, etc. Als je het brood dan ook nog eens in papieren boterhamzakjes doet, in plaats van in die van plastic, gaat het verouderings- en verdrogingsproces nog sneller. Na veertien dagen in de vriezer is het brood hoogbejaard geworden. Toen ik enkele weken geleden ’s morgens vroeg de huurauto terugbracht, om een uur of acht al, kwam ik ‘vanzelf’ langs de gezondheidswinkel waar ik steeds mijn allinsonbrood van betrek en ik toevallig ook twee Allinsonbroden in de bestelling had. Hoewel de winkel officieel om 09.00 uur pas opengaat, en ik er al om kwart voor negen langs liep, zag ik dat net de broden uit een bestelauto werden uitgeladen en kon ik zomaar toch de winkel in. Ik nam mijn broden mee, die ik inderdaad nog nooit zo vers heb gehad. Bij thuiskomst deed ik ze meteen in de papieren zakjes, per twee stuks tegelijk. En het was erg opvallend dat de boterhammen zo ontzettend vers waren. Zo vers had ik ze nog nooit. Meestal haalde ik de bestelde broden af in de loop van de middag en dan zijn ze inmiddels al oud geworden. Dus vanmorgen ging ik met opzet al heel vroeg langs de winkel om mijn broden op te halen en meteen in de vriezer te stoppen. In de vriezer worden ze overigens toch wel oud, maar dan heb ik ze in elk geval zo vers mogelijk.
Mei 2022.
Gisteren deed ik opnieuw een ontdekking over de producten van de vaderlandse chemische industrie. Blikjes Tonijn van Jumbo. Die zijn er in verschillende varianten, in zonnebloemolie, in olijfolie, in water, of met groenten.
Ik koos dus deze: met groenten. Bij het openen had ik alleen moeite om de tonijn te vinden. Ruim meer dan de helft van het blikje werd ingenomen, door de groenten en de saus, maar met enig zoeken kwam ik dan toch ook nog wat tonijn tegen. Het is natuurlijk ook logisch, vanuit de fabrikant gezien. Groenten zijn ongetwijfeld een heel stuk goedkoper dan tonijn, dat scheelt enorm in de kosten, terwijl je toch meer kunt vragen dan voor alleen tonijn. Je krijgt immers iets extra. Let ook even op de lettergroottes op het blikje. Tonijn heeft het grootste lettertype gekregen, het woord ‘stukken’ heeft een iets kleiner lettertype, terwijl ‘met groenten’ het kleinste type kreeg. Eerlijke informatie zou zijn, dat het zoiets moet worden als:
GROENTEN
Met stukjes
Tonijn
Fiets meenemen. Die laatste toevoeging had van mijn moeder kunnen zijn, als ze weer eens ontdekte dat er weer veel minder van een ingrediënt in een product zat dan er op de verpakking was beloofd of gesuggereerd.
Maandag 19 september 2022. Gisteren dan weer eens met een buuf naar Loetje. Anders dan de vorige keer was er deze keer door de automaat verteld dat je voor Loetje niet hoeft te reserveren, maar als je dat toch wil dat via hun website moet. Nu had ik al eerder meegemaakt dat – enkele maanden geleden – de dochter van de eigenaar van het belangrijkste Italiaanse toprestaurant in Groningen, de deuren had geopend, restaurant Alicia, met als gevolg dat je daar maanden tevoren moest reserveren. Het nieuws ging blijkbaar als een lopend vuurtje. Maanden wachten heb ik voor geen enkel restaurant over, dus ik zou wel wachten tot de storm was gaan liggen. Het zou wel een keertje overgaan. Dus inderdaad probeerde ik enkele maanden later opnieuw te reserveren en toen ging het erg vlot. Zelfs binnen een paar dagen kon ik al op een zaterdagavond langskomen. De storm was dus blijkbaar inderdaad gaan liggen. De reservering heb ik dus gemaakt. Toen ik echter op de afgesproken dag en tijd met gezelschap arriveerde, bleek mijn reservering niet in het boek te staan. Merkwaardig toch. Maar het was geen probleem want er waren toch nog tafeltjes vrij. En dat op een zaterdagavond bij wat dan een Gronings toprestaurant zou moeten zijn. Reserveren was dus helemaal niet nodig geweest, en dat wist de dame met wie ik de reservering had gemaakt blijkbaar ook: ze had niet eens de moeite genomen het op te schrijven. De maaltijd was vervolgens heel redelijk, maar met de top had het weinig te maken. Het is dus niet genoeg om de dochter van een topkok te zijn. Terug naar gisteravond. Met de melding dat reserveren bij Loetje niet nodig was, kreeg ik meteen het gevoel dat de drukte van de vorige keer – enkele maanden geleden, toen Loetje hier nog maar pas open was – blijkbaar alweer voorbij was. Maar eenmaal binnen bleek vrijwel meteen het tegendeel: het was er vrijwel meteen weer bomvol en alle tafeltjes waren bezet. En het aantal tafeltjes is er groot. Ook na de tweede keer heb ik nog altijd geen idee hoe groot dit restaurant eigenlijk is: mega. En alle tafeltjes bezet, ook nog na meerdere maanden. Restaurant Alicia is inmiddels “Sur le Flacon” (op de fles), zoals de Fransen het zo mooi kunnen zeggen en is er niet meer. Loetje is er nog wel en met hun formule en realisatie is het zeker wel een blijvertje, blijkbaar.
28 oktober 2022. Bij mijn dagbezoek aan Duitsland viel me meteen een cultuurverschil op. Aangezien ik in de snelheid van vertrekken nog niets uit de vriezer had gelegd, nam ik ook maar even een stukje vlees mee. Ik had tenslotte ook een koeltas bij me. Op de verpakking stond wel dat het Schwein was, en dat vertaal ik dan maar met ‘varken’, maar behalve de uiterste bewaardatum, stond er verder geen gebruiksaanwijzing of andere informatie op de verpakking. Het zag er uit als ribeye, maar dat is van het rund. Ik maakte maar aan de prijs op dat het niet zo lang in de pan hoefde. En het slaagde uitstekend. Maar het zal voor altijd een raadsel blijven om wat voor deel van het varken het is gegaan en wat de bereiding was. Blijkbaar hebben Duitsers dat niet nodig om te kiezen en ze weten blijkbaar ook allemaal hoe je het moet bereiden. Duitsers zijn waarschijnlijk allemaal een stuk intelligenter dan de gemiddelde Nederlander en zeker intelligenter dan ik.
Vrijdagavond 28 oktober 2022 had ik dan een ‘wildproefavond’ in restaurant De Wiemel te Gasselte. Nu is Gasselte een plaats waar ik niet elke week kom en misschien was ik er zelfs voor de allereerste keer, dat ik er echt stil heb gestaan of gezeten. Ook had ik nog nooit eerder van restaurant De Wiemel gehoord, en ik wist en weet ook niet wat een ‘wiemel’ is. Dat ga ik straks nog wel even opzoeken. Dat moet ik dus allemaal van horen zeggen hebben en dat klopte ook wel. Ik was in een ten dele mij onbekend gezelschap, en de maaltijd beviel prima. Konijn, hert en zwijn zaten in het menu, en bij sommige gangen werden zelfs twee soorten wijn tegelijk geserveerd. Het was mogelijk de bedoeling – zo bedachten wij – dat de gasten, als een wijn ze goed beviel ter plekke meer flessen kon kopen. Ik nam uit elk glas dat ik kreeg een heel klein nipje en met de wijn die me het beste beviel, ben ik dan verder gegaan. Maar geen enkele keer maakte ik het uitgekozen glas ook werkelijk leeg. Nooit werd een glas weer bijgevuld, bij geen van mijn tafelgenoten en mij. Bij elke volgende gang nam de bediening de vorige glazen van onze tafel, die geen van alle leeg waren, ook weer mee. De strategie om wijn te verkopen is aan onze tafel in elk geval radicaal mislukt. Maar de maaltijd was zonder twijfel heel goed. Een cijfer tussen 8 en 8,5. Goed tot zeer goed, maar ook weer geen top. Ik ging na thuiskomst op de gebruikelijke tijd naar bed en ik werd vanmorgen pas om 8.45 uur wakker. Dat was dus een gat in de dag. Een ontwaken op een tijdstip, dat ik maar één of twee keer per jaar meemaak. En dan loop ik dus de hele dag achter op mijn gebruikelijke schema.
Zaterdag 26 november 2022. Het einde van het Allinsonbrood. Aangekomen bij de marktkoopman bij wie ik mijn Allinsonbroden had besteld, bleek dat dit product intussen ook bij hen uit de roulatie was genomen. Dus mijn bezoek was vergeefs. Dat is dus nu al de derde warme bakker in korte tijd die in deze streek gestopt is met Allinsonbroden. Nu moet ik dus een batterij warme bakkers afbellen, wie ze nog wel zouden verkopen. Aangezien ik maar eens per veertien dagen of zo een nieuwe broodbestelling nodig heb, zal ik het toch ook verder weg moeten gaan proberen. In het uiterste geval zal ik ze weer zelf moeten gaan bakken. Het probleem is natuurlijk ook dat ‘Allinson’ geen beschermde naam is. Dus iedereen mag dat op zijn brood zetten, ook als dat niets met Allinson te maken heeft. Zo doet Albert Heijn het ook bijvoorbeeld. Als je daar een artikel dat eruit ziet als brood koopt, met een naamplaatje ‘Allinson’ erop, dan heb je wel brood, maar het heeft niets met Allinson te maken. Dokter Allinson heeft al meer dan 100 jaar geleden ontdekt, dat het beste brood wordt gemaakt van volkorenmeel, gist en water. En verder helemaal niks. Dat is het brood dat onze voorouders talloze eeuwen lang hebben gegeten. Van zodra het brood was uitgevonden. De laatste vijftig jaar of zo zijn er steeds meer chemicaliën aan brood toegevoegd: zo blijft het langer vers, heeft het een mooiere kleur, kruimelt het minder, is het beter snijdbaar in de snijmachine of met een broodmes, en smaakt het – volgens de vele liefhebbers van chemicaliën in hun eten – ook veel beter. Dan bestaat er nu dus ‘Speltallinsonbrood’ maar dat is dus geen Allinson. Albert Heijn noemt het brood dan gewoon Allinson, maar volgens het labeltje op de verpakking zitten er dan wel ‘meelverbeteraars’ in, zonder vermelding van welke chemicaliën dat dan zijn. Het is dan in elk geval 100% zeker geen Allinsonbrood. Ik heb er dus weer een ‘probleem’ bij.
Vrijdag 27 januari 2023. Een bezoek aan Talk Of The Town (TOTT) aan het Schuitendiep. Eten met een Aziatische twist. We namen het menu van de chef, en het moet gezegd, dat de keuzes zeer gevarieerd waren en ook lekker. Zijn prijs waard. Ook de bediening was heel goed. Het enig minpuntje van dit restaurant was de lawaaiigheid. Bovenop het relatief luide geroezemoes, zodat je elkaar soms niet goed kon verstaan, werd er ook nog eens relatief luide muziek gedraaid. Als er dan ook nog een gezelschap iets met elkaar te vieren heeft, wat af en toe instemmend applaus, geroep of gezang tot gevolg heeft, dan wordt een serieuze conversatie lastig. Aangezien ik altijd bij een diner iets wil zeggen tegen mijn eetpartner, dan is dit restaurant dus minder geschikt voor mij.
Dinsdag 21 februari 2023.
Gisteren heb ik ontdekt wat het verschil is tussen de diepvriesaardbeien van Jumbo en die van Albert Heijn. De diepvriesaardbeien van Jumbo zijn relatief groot en voor een deel ook onrijp, want wit. Als je die van Jumbo wil gebruiken, dan moet je de grootste in kleinere delen snijden, maar dat kan uiteraard pas als ze ontdooit zijn. Toen ik vervolgens de zak diepvriesaardbeien van Albert Heijn openmaakte, zaten daar veel kleinere exemplaren in dan bij Jumbo, die ook nog eens allemaal donkerrood waren. Ik ga dus voortaan voor de diepvriesaardbeien van Albert Heijn. In smaak kan ik namelijk verder geen verschil ontdekken. De volle yoghurt van Albert Heijn en van Jumbo. Die van Jumbo is beslist een stuk steviger en die van Albert Heijn dus een stuk wateriger.
Donderdag 18 mei 2023. Hemelvaartsdag. Knoflooksaus.
Bij de Jumbo heb ik gisteren weer een uitgebreide studie gedaan over de toevoegingen in knoflooksauzen. Ik had voor de avond shoarma bedacht, hetgeen ik maar eenmaal per jaar of zo doe. Dan heb je uiteraard shoarma nodig, pitabroodjes, botersla, geraspte kaas en knoflooksaus. Ik ben de tel kwijtgeraakt, maar er staan misschien wel tien verschillende knoflooksauzen in het rek. En één voor één heb ik van al die potten en flessen de inhoud geïnspecteerd. Sommige gebruiken daarvoor zulke kleine letters dat ze zonder vergrootglas niet te ontcijferen zijn. Gelukkig heeft mijn GSM een vergrootglas. En in allemaal, zonder uitzondering, zit óf E385 óf E466. Het doet er niet toe of ze van Griekse, Turkse, Amerikaanse, Nederlandse of welke afkomst dan ook zijn. E 385 is dan calciumdinatrium EDTA, een stabilisator, en volgens ahealthylife hoort dit bij de tien slechtste E-nummers. Bekendste bijverschijnselen: diarree en buik- en spierkrampen. Voor mij dus totaal ongeschikt. E466 is dan Carboxymethylcellulose, ofwel CMC. Hierbij staat dat onderzoek heeft aangetoond, dat CMC in voedsel invloed heeft op de darmflora en mogelijk een verhoogde kans geeft op inflammatoire en andere chronische darmziekten. Mij niet gezien dus. Waarom moet dat toch, altijd en eeuwig dat vergif in je voedsel? Alternatief was dus dat ik zelf met verse ingrediënten dan maar een knoflooksaus ging maken. Daarvoor was nodig crème fraiche, mayonaise (wel eentje zonder de E385, niet die van Calvé dus), schepje suiker, beetje citroensap, 3 tenen knoflook, en een beetje peper en zout. Het was in een oogwenk gebeurd. De schrijver van het recept vertelde aan het eind: “Als u deze knoflooksaus eenmaal geproefd hebt, wilt u nooit meer knoflooksaus uit een potje. ” En nadat ik mijn maaltijd gehad had, moest ik zonder aarzelen de schrijver gelijk geven: dit was de lekkerste knoflooksaus ooit. En daarmee ook de lekkerste pitabroodjes met shoarma. Ik heb gesmuld. Echt voor herhaling vatbaar.
Woensdag 31 mei 2023. Een mislukt recept.
Voor het eerst in vele jaren heb ik gisteren iets te eten gemaakt dat weliswaar precies op het plaatje leek en volgens mij ook gaar was, maar absoluut niet lekker: veel te scherp en te zout. En toch had ik er geen zoutkorrel of peperstofje extra in gedaan. Het zoute kwam van de ansjovis en het peperige van de chilli flakes. En ik had precies de hoeveelheid genomen die in het recept stond. Verder zat er broccoli in, een beetje knoflook en de voorgeschreven soort pasta. Het was een recept uit de New York Times, dat de schrijfster ‘verrukkelijk’ noemde. Het is inderdaad verrukkelijk als je van erg zout en erg peperig eten houdt.
Zaterdag 8 juli 2023. De Vlindertuin.
Gisteravond dan bezoek – in gezelschap – aan de Vlindertuin te Zuidlaren, een sterrenrestaurant. Er is maar één conclusie mogelijk: uitmuntend. Kon niet beter. De vergelijking met “Onder de Linden” te Aduard, eveneens een sterrenrestaurant, waar ik al eens eerder was: Onder de Linden is even goed, maar iets formeler. De Vlindertuin iets informeler. In restaurant De Molenaar in Onderdendam, waar naar ik begreep de eerdere kok van Onder de Linden naartoe was gegaan, was ik ook al eerder, was het eten ook uit-de-kunst, maar hier waren de omgangsvormen het minst formeel en werd je bijvoorbeeld bediend door een jongeman in spijkerbroek. Dat zal in de Vlindertuin en in Onder de Linden nooit gebeuren.
De New York Times heeft vanille-ijs getest. De (in de VS) tien meest verkochte soorten. We kennen hier alleen Ben & Jerry’s van, maar hun variant met alleen vanilla-ijs heb ik hier nog nooit gezien. Hier verkopen ze van Ben & Jerry’s alleen kleinere en grotere bakjes ijs met 35 soorten ijs door elkaar en dan proef je uiteindelijk niks. De NYT vond het vanille-ijs van Ben en Jerry’s de beste. Op de voet gevolgd door het vanille-ijs van van Leeuwen.
In sommige opzichten vinden ze dit ijs zelfs beter dan dat van Ben & Jerry’s. Van Leeuwen gebruikt iets meer zout en dat maakt de andere smaken, vooral de vanille, wat sterker. Hij is dan toch wat ‘softer’ dan zijn grootste concurrent, met een iets sterkere vanillesmaak. Precies wat ik van Van Leeuwenijs verwacht. Merkwaardig alleen dat ze het ‘french ice cream’ noemen. Er is volgens mij niets Frans aan vanille-ijs. Het wordt nu echt eens tijd dat Van Leeuwenijs ook in Nederland te koop is.
Donderdag 10 augustus 2023. Conimex.
In mijn bijna dagelijkse speurtocht door de supermarkt (en andere winkels) stuitte ik gisteren op een grote verrassing. Al heel veel jaren, misschien al zo lang ik zelf boodschappen doe, is Conimex (onderdeel van Unilever) het toonbeeld voor zoveel mogelijk chemicaliën in je voedsel. Hun producten zaten altijd bomvol met de meest vreselijke troep. En dan te bedenken dat alle concurrentie voor Indisch eten die ze hadden en hebben, zoals Inpodra, Go-Tan en nog anderen, juist geen of nauwelijks rommel in hun producten hebben. Gisteren viel me ineens een geprint stickertje op een verpakking van een Conimex-product op, dat stelde dat er zoveel natuurlijke ingrediënten in zouden zitten. Ik was verbaasd. Conimex natuurlijk? De wonderen zijn dan toch de wereld nog niet uit. Ik pakte het pakje uit het schap en begon de ingrediënten te lezen. En inderdaad: alle E-nummers en andere ellende waren als bij toverslag verdwenen. Ik zag zelfs niet zo gauw een ingrediënt, dat eerder een nummer had en nu dan bij de naam werd genoemd. Ook dat is een truc van de chemische industrie om hun ware bedoelingen te verhullen. Ik haalde vervolgens nog meer Conimexpakjes uit het schap en begon van meer van hun artikelen de samenstelling te bestuderen. En warempel. Meer pakjes waren nu gifvrij. Maar toch nog niet allemaal, want er waren toch ook nog pakjes met het vertrouwde Conimexbeeld: bomvol met chemisch gif. Conimex is in de overgang. Van gifmenger naar nette voedselfabrikant. Wat zou het zijn? Een nieuwe manager? Opdracht van moeder Unilever? Bekeerd? Ook eens naar de concurrentie gekeken? We weten het niet. Misschien ga ik toch ook eens een Conimexproduct proberen. Want zou het nu ook nog lekker zijn.
Zaterdag 12 augustus 2023. Mosselen.
Voor onze mosselmaaltijd hadden een buurvrouw en ik de warmste dag van de week gekozen: vrijdag. Zij wilde namelijk het liefst buiten eten. Ik had voor een goede wijn gezorgd. En het werd een feestelijk en gezellig maaltje.
Dinsdag 22 augustus 2023. Een nootjesdeficiëntie.
Afgelopen vrijdag gebeurde het voor het eerst in zeker tien jaar, dat ik niet op tijd was om mijn nootjes aan te vullen. Dit leidde onherroepelijk binnen enkele dagen tot het einde van mijn voorraadje pistachenootjes. Een drama dus. Ik eet elke dag, tenzij ik uithuizig ben, 50 gram. Omdat de schillen er nog af moeten is dat netto 25 gram. Precies het gewicht dat je dagelijks volgens het Voorlichtingsbureau voor de Voeding aan nootjes of pinda’s moet nuttigen. Zeker tien jaar geleden at ik nog een keer pistachenootjes uit de supermarkt. Ik weet nog goed dat ik die absoluut niet lekker vond. Veel te licht geroosterd, gefrituurd of gebakken en vooral heel erg flauw: je kunt amper de typische pistachesmaak proeven. Het enige dat nog enige smaak gaf was het zout dat er op zat. Maar misschien is die smaak na tien jaar wel verbeterd. Dus in arren moede kocht ik toch weer eens een supermarktdoosje pistachenoten. En wat werd het? De nootjes zijn nog altijd veel te licht. En de smaak is nog altijd hetzelfde als die van tien jaar geleden. Na enkele nootjes te hebben geprobeerd, heb ik de rest weggegooid. Ze zijn niet te eten. Er is nu toch echt een nootloze periode bezig. Vrijdag weer verse, van de onvolprezen notenboer Van Ginkel.
Woensdag 23 augustus 2023. De meukvrije slager.
Zojuist arriveerde er weer een nieuwe lading vlees van de meukvrije slager. De producten van de massale runder-, kippen en varkenshouderij wil ik het liefst niet meer gebruiken. Behalve buiten de deur uiteraard. Daar wordt onder andere volop met antibiotica gestrooid. Niet om ziekten mee te bestrijden, waarvoor die spullen bedoeld zijn, maar om ziekten onder het vee mee te voorkómen. Omdat het zo massaal gebruikt wordt worden die middelen dan ook steeds minder werkzaam. Ook bij mensen. Het zou wat mij betreft verboden moeten worden. Ik kan dus weer enkele maanden vooruit.
Donderdag 31 augustus 2023. De Wagnerpizza.
En intussen heb ik de Wagnerpizza geprobeerd, en je ziet het al een beetje op het plaatje: de bodem lijkt nog het meeste op beschuit. Het smaakt ook zo en is ook ongeveer zo dik. Het beste wat je ervan kunt zeggen is: het is weer eens wat anders. De smaak was niet eens echt verkeerd, maar ik vind het toch niet voor herhaling vatbaar. Geef mij toch maar de pizza met een dunne knapperige bodem. Misschien ben ik wel wat traditioneel, of is het een kwestie van wennen. Het lijkt me ook niet erg Italiaans, maar ook dat weet ik niet helemaal zeker.
Vrijdag 1 september 2023. Hoe bewaar je overgebleven spaghetti-staafjes?
Het probleem, hoe je overgehouden spaghetti moet bewaren heb ik eindelijk eens voorgelegd aan de baas van het Italiaanse restaurant. Er is namelijk noch bij Blokker, Action of elders een doos of andere bewaarmiddel verkrijgbaar, waar je de overgebleven spaghetti (staafjes van plm 26 cm lang) in kunt doen. Als je al iets vindt waarin ze passen, dan is het meteen ook een walgelijk grote doos, waar je meteen vele kilo’s in kunt doen. Hoe bewaren Italianen dat nou? De baas sprak eerst een beetje binnensmonds van ‘een bus’ als ik het goed heb verstaan heb. Dat leek me wel wat: een beschuitbus. Vervolgens vermande hij zich en hij sprak resoluut: Italianen houden van een pak spaghetti dat je in de winkel koopt, nooit iets over. Die gaat gewoon schoon op. Eenmaal thuisgekomen heb ik meteen maar even de hoogte van mijn beschuitbus opgemeten. En hij was 23 centimeter. Te klein dus. Ik ben dus nog even ver. De oplossing is voorlopig dan toch maar: geen spaghetti meer eten. Ik ben ook geen Italiaan.
Zaterdag 2 september 2023. Hoe eet je een perzik?
Het staat me nog duidelijk voor ogen, hoe conferencier/komiek Toon Hermans op het toneel (op tv uitgezonden) in de zeventiger jaren een perzik at. Dat was met het hoofd vóór het lichaam gestoken, anders viel het sap op je kleren en met de perzik in de hand naar je mond en de elleboog van die arm omhoog gestoken. Anders liep het sap je mouw in. Dat was de juiste perzikeet-houding. Al vrij kort daarna was geen enkele perzik meer zo sappig dat deze maatregelen nodig waren. Als je ze kocht, waren ze nog niet echt eetbaar. Ik kocht er wel eens vijf. En elke dag nam ik een perzik, totdat ze de juiste rijpheid hadden. Het experiment mislukte. Op de derde dag kreeg ik het gevoel dat de vierde perzik, van de volgende dag dus, de juiste rijpheid zou moeten hebben. De volgende dag pakte ik – in blijde verwachting – de vierde perzik en stelde vast dat hij intussen beschimmeld was. De kwekers hebben dus zitten rommelen met de perziken, totdat hij zijn sappige natuur kwijt was. Daarna kwamen de bosperziken. Kleinere ‘platgeslagen’ modellen. Die waren wel wat sappiger dan de gewone perziken, maar ze haalden het toch niet bij de Toon Hermansperzik. Aan deze geschiedenis moest ik denken, toen ik de afgelopen week een doos aalbessen kocht. Meteen maar even een pak vanilleyoghurt gekocht. Want die zure bessen in de zure yoghurt was me een beetje teveel zuur. Wie schetst mijn verbazing toen ik bij de eerste hap vaststelde dat de aalbessen een heel stuk zoeter waren dan ik gewend was. Ook met de aalbessen is dus gerommeld om de zure smaak weg te krijgen. Zoals ook de spruitjes en de witlof hun ‘bittere’ smaak kwijt zijn. Ik heb zo mijn twijfels. Geef mij toch maar de Toon Hemansperzik en de authentieke aalbes, witlof en spruitjes.
Woensdag 6 september 2023. Fruit in blik.
Een vondst in de supermarkt. Perziken met maar heel weinig toevoegingen: water, suiker en citroenzuur. Het kan dus wel. Alleen de extra toegevoegde suiker had voor mij niet gehoeven, maar je kan blijkbaar niet alles hebben. Deze is dan van Jumbo, maar andere winkels zullen ze ook wel hebben, maar wel even opletten wat daar dan de toevoegingen zijn. En ze smaken ook echt weer naar echte perziken. Er zijn ook andere vruchten in blik, met ook nauwelijks toevoegingen.
1 oktober 2023. Knakworst.
Ik heb ontdekt dat er een verschil is tussen de Nederlandse knakworst (althans die van Unox) en de Duitse Knackwurst: de Nederlandse knakworst knakt niet. Die worst heet zo, omdat hij bij het afbijten van een stukje ‘knak’ zegt. Unox vond blijkbaar het speciale velletje dat je daarvoor nodig hebt te duur en heeft voor een voordeliger velletje gekozen. Voortaan toch maar voor de Duitse variant kiezen. Ik houd wel van een knakje na elke hap. In elk geval bij knakworst.
Dinsdag 3 Oktober 2023. Oliebollen.
Inmiddels heb ik mijn eerste oliebol alweer gehad, van de oliebollenkraam. Al jaren valt me op dat ze daar twee soorten oliebollen hebben, naast een heel rijtje bijzondere specialiteiten. De ene soort noemen ze oliebol en dat is een ouderwetse oliebol, maar dan zonder de vulling. Dat is dus deeg en olie met suiker. Ongezonder kan ik het haast niet bedenken. De andere bol is hetzelfde, maar dan zitten er krenten in, althans dat suggereert de naam: krentenbol. Dat is dus iets heel anders dan de krentenbol die je bij de bakker of in de supermarkt koopt. In werkelijkheid zitten er in de krentenbol van de kraam echter rozijnen. Rozijnen zijn namelijk goedkoper dan krenten. In krenten en rozijnen zit nog wel iets voedzaams: veel vezels en enige vitaminen. Het zullen voorlopig wel de laatste oliebollen voor mij geweest zijn. Ik wacht wel tot Oudejaarsavond, als ik mijn traditionele oliebollen ga maken. Met zowel krenten als rozijnen, sukade, oranjesnippers en appel. Dan heb je pas de traditionele echte oliebol.
Donderdag 16 november 2023. Zelf granola maken.
Vanmorgen heb ik voor het eerst mijn eigen Granola gemaakt. Dan weet ik tenminste precies wat er in zit. Het begint met 250 gram (volkoren) havervlokken mengen met 250 gram grof gemalen noten. Daardoorheen ‘naar smaak’ een schepje kaneel. In een pannetje 100 gram maple syrup (mag ook honing zijn) met 100 gram amandelpasta en twee lepels olie. Op het vuur en roeren totdat alles goed gemengd is. Dat gaat vrij snel, dus erbij blijven. Dan mengen met de havervlokken/noten en het geheel uitspreiden op een bakplaat. Die bakplaat gaat een uur de oven in op 140 graden. En klaar is kees. Laten afkoelen en daarna Luchtdicht afsluiten. Elke dag neem ik hiervan drie eetlepels op een soepbord en giet daar wat yoghurt overheen. Dat is mijn ontbijt. Dan duurt het zeker drie weken voordat het op is. De noten en de amandelpasta zijn vrij duur, maar al met al kost mijn ontbijt me zo iets meer dan een euro. De proef viel me niet tegen, maar ik proefde de kaneel nog iets teveel. Dat kan dus bij de volgende portie een pietsie minder zijn.
Woensdag 27 december 2023. De Heeren van Harinxma.
Zo, Kerstmis 2023 is ook alweer voorbij. Het zijn, in toenemende mate, dagen dat ik me zoveel mogelijk probeer te beheersen als het om eten en drinken gaat. Ik werd hiervoor nog eens met de neus op de feiten gedrukt bij de Heeren van Harinxma, bezitter van één Michelinster. Die was inderdaad top! Die hadden een Kerstarrangement bedacht, waarbij je drie etmalen achter elkaar (te beginnen op 24, 25 en/of 26 december) begint met een High Wine om 15. 00 uur, die dan zou duren tot 17.30 uur: twee en een half uur wijn met amuses. Om half acht dan het diner met vier gangen en vooral ook niet te weinig. De volgende morgen vanaf half negen desgewenst een simpel ontbijtje en om half twaalf een uitgebreide brunch. En dat kan één etmaal of desgewenst twee of drie etmalen achter elkaar. Ik zie dat als proppen, proppen en nog eens proppen. Jammer alleen dat er in de voorbereiding en ook weer bij de eindafrekening telkens weer merkwaardige verschillen optraden in de genoemde bedragen. Zo bont dat in de slotafspraak na de zoveelste correctie, nog altijd twee bedragen om te betalen overbleven, die vrijwel precies honderd euro van elkaar verschilden. Na dit ook te hebben rechtgetrokken kwam bij de eindafrekening vanmorgen alsnog de onderweg verloren 100 euro terug om alsnog bij te betalen. Nu kwam er een dame tevoorschijn die ik al eerder had willen ontmoeten, want die van wanten wist en na kennisneming van de voorafgaande correspondentie, mij meteen voor de volle 100% gelijk gaf, waarbij de extra 100 euro ook meteen weer verdween. De hotelkamers waren even voortreffelijk als het diner was geweest, behalve dan dat de douchevloer glad was. Helemaal stilstaan, geen onverhoedse bewegingen maken, en er zo snel mogelijk weer uit.
Waarom is Kerst, althans bij sommigen, toch zo’n vreetfeest? Ik heb moeten praten als brugman om van die brunch af te komen, en ook die High Wine had voor mij niet gehoeven. De High Wine hebben we dan uiteindelijk wel gedaan, met twee kleine glaasjes wijn en niet meer dan drie amuses, terwijl je ze niet per stuk hoefde te betalen, maar desgewenst gewoon kon doorproppen. Gewoon uit zelfbeheersing. Van de brunch hebben we helemaal afgezien. Al gaf dat nou juist de vele varianten in de prijsopgave en de betaling. Men had gewoon niet op gasten gerekend die minder wilden dan een uitgebreide schranspartij. De beide volgende dagen, 25 en 26 december, heb ik het dus simpel gehouden en eveneens in klein gezelschap. Alle problemen weer opgelost.
Vrijdag 29 december 2023. Mijn galgenmaal bij de firma Kui Ping.
Gisteravond dan de laatste maaltijd bij onze vertrouwde Chinees. Die is 31 december voor het laatst geopend, en ik wilde niet tot de laatste dag wachten. Wie weet hoe druk het dan zou zijn. Ik heb daar meerdere favoriete maaltijden en gerechten, dus het was nog lastig kiezen wat dan hier mijn ‘galgenmaal’ zou zijn, al was er geen galg opgesteld, dus ik was er ook niet zo bang voor. Ik koos voor de zuurpikante soep (naam onuitspreekbaar, maar nummer 207) gevolgd door mager speenvarken met nasi (naam ook onuitspreekbaar), nummer heb ik nooit onthouden, maar aanwijzen op de kaart kan ook. Om mij heen was aan andere tafeltjes het sluiten van de zaak overal onderwerp van gesprek. Ik ving enkele flarden op, maar de samenhang ontbreekt. Vanaf 1 januari heeft de zaak een andere eigenaar en is ook gewoon geopend. Ik heb al een tijd het vermoeden dat een of de zoon van het echtpaar Ping de volgende eigenaar zal zijn. (de winkel heet Kui Ping en ik ga er dus vanuit dat hij van de familie Ping is). Kui zal dan volgens traditioneel Chinese gewoontes de voornaam van de echtgenoot zijn. We zullen snel genoeg weten welke naam er vanaf 1 januari 2024 zal gelden. De vaste, volbloed Hollandse medewerkster daar, gaat ook mee naar de nieuwe eigenaar, dus van haar zijn we gelukkig nog niet af. Een ander gesprek waarvan ik een flard opving, en waar zij bij was, betrof de prijzen. Die zullen wel flink omhoog gaan, zo begreep ik. Nu zijn de prijzen volgens mij bij Kui Ping al jaren niet veranderd, dus dat zal wel een keertje moeten. Ik ben benieuwd en ik houd u op de hoogte. Het afscheid van het echtpaar Ping was, zeker voor Chinese begrippen, bepaald emotioneel. Ik zal ze in het dorp vast nog wel vaker tegenkomen.
Vrijdag 5 januari 2024. Kaat Mossel.
Woensdag ben ik dan naar Rotterdam op en neer geweest, waar mijn broer na een val in het ziekenhuis is opgenomen. Het ging naar omstandigheden goed met hem. Verder heb ik de avond gegeten bij restaurant Kaat Mossel in Rotterdam. Daar was ik in vroegere jaren vaker, waar ik heel goede herinneringen aan had, maar alweer vele jaren niet. En ik moet zeggen dat de nieuwe ervaring helemaal paste bij de oude herinneringen. Het is nog steeds een klassetent. Ik had kreeftensoep vooraf en mosselen, in de simpelste versie die ze daar hebben, dus in witte wijn, als hoofdgerecht. Heerlijk. Een lange dag ver weg sloopt me wel een beetje. Ik was om 23.15 uur weer thuis.
Woensdag 7 februari 2024. Vleeskroketten.
Een ontdekking in de supermarkt. Ik weet al jaren dat de zogenaamde topkroketten van Kwekkeboom en Van Dobben, volgens de verpakking 5% vlees zouden bevatten. Bij een meting door een consumentenprogramma kwam men tot de ontdekking dat in deze kroketten niet meer dan 2% vlees bleek te zitten. Bij navraag meldde Kwekkeboom dat er wel degelijk 5% vlees in hun kroketten gaat, maar dat een deel daarvan tijdens de bereiding oplost. Smeltvlees, hoe verzin je het. Kwekkeboom en Van Dobben horen bij het rijtje fabrikanten dat met veel reclame, zeker ook met radio en TV, een A-positie weet te verwerven, met een inferieur product, waarvan het belangrijkste kenmerk is dat de duurste ingrediënten, in dit geval vlees, zo minimaal mogelijk wordt gebruikt, zodat de winst maximaal wordt. Want een A-merk mag natuurlijk wel wat kosten. En die vele reclame moet natuurlijk ook betaald worden. Alle andere merkkroketten zijn voor mij dus ook niet te vertrouwen. Gisteren ging ik voor het eerst in de diepvries van de supermarkt op zoek naar merkloze kroketten. Wat hebben die dan als vleesbestanddeel? En ik vond ze ook. Vijf in een schaaltje met een simpel cellovaantje eromheen. Er waren hiervan twee soorten. De eerste die ik pakte meldde op het etiket dat er 10% vlees in zat. Een goed begin dus. De andere soort meldde zelfs op het etiket dat er 25% vlees in zat. Daarna nog even een recept opa het internet opgezocht, als ik ze zelf zou willen maken. En die recepten bleken wel te gaan tot maximaal 50% vlees. Dat die A-firma’s nog kans zien een groot marktaandeel te halen, met een inferieur en zo goedkoop mogelijk product. Ze zullen vast wel smaken. Daar zorgen de vele chemicaliën wel voor die erin worden gestopt. Alle vulmiddelen die erin zitten, en dat is dus 98%, dienen er voor om u verslaafd aan het product te maken: u wilt steeds meer.
Zaterdag 9 maart 2024. Oud brood.
Archeologen in Turkije zijn gestuit op het oudste brood dat ooit gevonden is. In Çatalhöyük vonden zij tijdens een onderzoek een ongekookt, gefermenteerd stuk brood van zo’n 8600 jaar oud. Volgens archeoloog Ali Umut Türkcan gaat het om het oudste stuk brood, die het een sensationele ontdekking noemt.
Jammer dat de archeologen geen recept hebben bijgesloten. Wel opmerkelijk is dat het eerste brood blijkbaar werd gekookt en blijkbaar dus niet gebakken. Ik meld dit bericht hier, omdat ik een liefhebber ben van Allinsonbrood, gemaakt van volkorenmeel, water en gist (en een beetje zout), welk brood slecht of niet verkrijgbaar is, zeker in het noorden van het land. Ik heb lang gedacht dat dit brood een soort oerbrood is, waar later allerlei ongein, zogenaamde ‘broodverbeteraars’ aan zijn toegevoegd. Zodat het brood o.a. langer vers blijft, minder kruimelt, een mooiere kleur krijgt etc. Maar bovenvermeld brood is dan toch wel het oudste. Dat zou ik graag ook nog een keer maken, als ik het recept had.
Woensdag 3 april 2024: Eisbein. Zelf gemaakt uiteraard.
Zaterdag 6 april 2024. Gisteren dan het diner bij Savour. Een nieuw restaurant in Haren. De eerste verwachting was al dat deze firma, alleen al vanwege de prijzen, blijkbaar solliciteerde naar een Michelinster. En binnen werd deze verwachting ook helemaal waargemaakt. Het eten was voortreffelijk, en de bediening was perfect. Alleen de stoel waarop ik zat was dat niet. Ook de tafel met een hele dikke onderkant zorgde ervoor dat niemand zijn voeten goed kwijt kon, behalve dan in spreidstand, of onder zijn eigen stoel, maar dat is mij uiteraard niet gegund. Nieuw materiaal is in bestelling, aldus de chef, met wie overigens heel goed te praten was. Ook een prima kerel.
Dinsdag 9 april 2024. Saucijzenbroodjes.
Af en toe neem ik een saucijzenbroodje van onze ambachtelijke slager. Het zit in een luxeverpakking en verwijst dan naar de ambachtelijke samenstelling. Met zo’n saucijzenbroodje kun je voor de dag komen, ook in beter gezelschap. Afgelopen zaterdag kocht ik er zelfs twee. De eerste zondag bij de koffie van een uur of elf. Eerst 15 minuten in de oven bij 180 graden. Een half uur daarna kreeg ik sterke aandrang en gelukkig was ik thuis, dus ik zit binnen enkele seconden op het toilet. Waar zou dat van komen? Het enige dat ik sinds acht uur gegeten had was dat saucijzenbroodje. Dat kan toch haast niet. Ik kan niet tegen een batterij chemicaliën, maar alles dat vers bereid wordt met natuurlijke producten eet ik en daar heb ik ook nooit last van. Het volgende saucijzenbroodje was dus voor de maandag. Kort na het oppeuzelen hiervan kwam mijn hulp. Ze was iets later dan ik gewend was en ze zei meteen ook dat ze iets eerder weg moest. Geen probleem uiteraard, want ze is er vaak genoeg ook langer, maar dat was wel de kans voor mij om even een boodschap te gaan doen, want ik verwacht nog altijd een boek. Ik ging dus enigszins gehaast de deur uit, maar ik had er niet bij stilgestaan dat ik nog maar net het tweede saucijzenbroodje op had. En ja hoor. De aandrang kwam opnieuw maar nu was ik al in het dorp. Hoe ik het precies gered heb naar huis kan ik niet uitleggen. Maar het had geen seconde langer mogen duren. En dus is de conclusie onvermijdelijk: het zit hem in het saucijzenbroodje. Twee keer na elkaar dus. Er zit dus toch een stofje in dat in de chemische industrie gemaakt wordt en in tal van pakjes en zakjes in de supermarkt ligt. En het broodje is dus niet door de slager zelf gemaakt, maar ergens bij een groothandel ingekocht en afkomstig uit een chemische fabriek waar zoveel van ons voedsel vandaan komt. Voor mij dus niet meer deze saucijzenbroodjes, al zien ze er nog zo mooi uit. Inmiddels heb ik bij onze banketbakker ook saucijzenbroodjes ontdekt. En hier heb geen enkele last van gehad. Hij maakt ze dus echt zelf.
Vrijdag 12 april 2024. The 30 plan.
Intussen is het door mij bestelde boek “The 30 Plan” aangekomen en ontvangen. Ik had er eerst een artikel over gelezen en dacht meteen: dat is iets voor mij. De schijfster beweert dat je er naar moet streven om 30 verschillende planten per week te eten en 30 gram vezels per week en als je dat doet je een gelukkiger en gezonder leven hebt. Ik moet het uiteraard nog lezen, maar het principe sprak me wel aan. Ik doe zelf al jaren niet anders dan te letten op steeds weer afwisseling. Bij mijn blikken in de voedingswinkels gaat mijn keuze niet naar waar ik die dag zin in heb, maar wat ik het langste al niet meer heb gehad. En dat wordt dan mijn keus. Door zoveel mogelijk af te wisselen zorg je ervoor dat je alle belangrijke voedingsstoffen in voldoende mate naar binnen krijgt. Ik vermoed dat de meeste mensen kopen en eten waar ze zin in hebben of wat ze lekker vinden. Ik kan mijn methode – afwisselen – misschien nog wel verbeteren.
Dinsdag 23 april 2024. Rookworsten.
Vandaag kwam in het nieuws dat er gevaar dreigt voor onze rookworsten. Met name die van Unox en die van de HEMA, die allebei uit dezelfde chemische fabriek komen. Het geval wil dat deze rookworsten helemaal niets met roken te maken hebben. Ze worden namelijk helemaal niet gerookt. Er wordt tijdens de fabricage een chemische substantie aan toegevoegd, waardoor ze smaken alsof ze gerookt zijn. Met roken heeft dat in elk geval helemaal niets te maken. De EU heeft deze toevoegingen namelijk niet langer toelaatbaar geacht, vanwege het gevaar voor de volksgezondheid. De toevoegingen zouden ziekmakend zijn. Een woordvoerder meldde, dat er naarstig naar andere chemische stoffen wordt gezocht, want het echt roken van de rookworsten, gaat in elk geval niet gebeuren. Het moet en zal uiteraard van de chemische industrie in elk geval een andere en opnieuw chemische stof zijn. Iets natuurlijks mag het dus zeker niet worden. Ik zou het liefste deze gifmengers willen verbieden zich ooit nog met voedsel, behalve dan het eigen voedsel, bezig te houden.
Woensdag 24 april 2024. Verse paling.
Gisteren heb ik dan voor het eerst in mijn leven eens paling per post besteld. Er blijkt een firma Eveleens te zijn in Durgerdam, die beroemd zou zijn vanwege haar paling. Bij mijn zoektocht bleken er zelfs twee winkels te zijn met dezelfde naam, en ook nog vlak bij elkaar gelegen. De tweede winkel is dan blijkbaar vorig jaar overgenomen door een Katwijkse visboer, maar heeft de naam Eveleens gehouden. De oorspronkelijke winkel verkoopt alleen maar ter plaatse en zij doen niet aan verzenden. De tweede winkel doet ook aan verzenden. In een speciale gekoelde verpakking, waar het product tenminste 36 uur koel in blijft. Heb meteen maar een pond besteld. Bij aankomst alhier gaat die meteen in pakjes van twee filets de vriezer in. Paling is het product met verreweg de meeste vitamine D van alle voedsel. En vitamine D is heel belangrijk voor de botvorming. Voor iedereen, maar zeker voor ouderen, essentieel. Je krijgt vitamine D vooral door de zon. Tot mijn verrassing werd onlangs na onderzoek bekend, dat bewoners van zonrijke landen, rond de Middellandse Zee, juist het minst profiteren van de zon, voor de aanmaak van vitamine D. De mensen aldaar beschermen zich daar nu juist de hele dag tegen de zon. Bewoners van noordelijke landen in Europa, o. a. ook Nederland, hebben het meeste baat bij zonlicht. Die nemen elk straaltje zon mee en doen niet meteen aan huidbedekking zodra de zon schijnt. Of vette vis natuurlijk. Eigenlijk de enige andere vitamine D – bron. Zoals haring, makreel, sardines en met als topper paling. Eieren zijn dan het volgende voedsel, maar daarvan moet je er dan tien per dag eten, om hetzelfde binnen te krijgen als met 100 gram paling. Ben benieuwd. Volgens hun beloften zou ik de lading morgen moeten ontvangen. en dat gebeurde ook.
Dinsdag 14 mei 2024. Diarree na restaurantbezoek.
Zondagavond ging ik in gezelschap naar een restaurant dichtbij, waar ik slechts één keer eerder had gegeten, jaren geleden, hetgeen me toen niet bevallen was, weet ik nog goed. Dus eigener beweging ben ik nooit meer hier naartoe gegaan. Maar een gezelschap waarvan je deel uitmaakt, kun je soms bijna niet weigeren. En een vervelend voorval van jaren geleden overtuigt niemand dat het nog steeds verkeerd zou gaan. Het eten was voortreffelijk, daar was niets op aan te merken en de bediening was ook prima. Ook het gezelschap was uitstekend. Maar na afloop, een paar honderd meter naar huis wandelend, nabij de kerk, begon de ellende: diarree die niet meer te stoppen was. Ik ben weer thuisgekomen, maar vraag niet hoe en vraag ook maar niet wat voor zwijnenstal het vervolgens in mijn huis en vooral in de badkamer werd. Ik woon in deze plaats nu al 35 jaar, maar dit is me hier slechts twee keer overkomen. Met vele jaren (wel 10?) tussenpoos en bij hetzelfde restaurant. En ik ben intussen hier misschien wel honderd keer uit eten geweest en het gaf nergens een centje pijn. Vandaar ook dat ik de volgende dag, gisteren, de hele morgen nog van slag was, en o.a. ook niet aan deze rubriek toekwam. En in dit restaurant kom ik nu echt nooit meer. In geen enkel gezelschap.
Vrijdag 17 mei 2024. 30 planten.
Intussen heb ik – binnen enkele dagen al – mijn jongste boek: Het 30 plan uit geschreven door Catherine
Rabess. Al vele jaren probeer ik vooral met groenten en in mindere mate met fruit, zoveel mogelijk af te wisselen. Mijn keuze in de winkel wordt niet bepaald door waar ik die dag of op dat moment zin in heb, maar wat ik al het langst niet heb gegeten. Het idee is dat als je maar voldoende elke dag afwisselt, je automatisch van alle noodzakelijke stoffen die het lijf nodig heeft, voldoende binnen krijgt. Sinds een aantal jaren al, neem ik ook altijd de volkorenvariant van een voedingsartikel mee, als die er is. Dus van brood, toastjes, beschuit, en sinds kort ook van haver. Volkorenmeel is gewoon veel beter dan elk ander meel. Deze schijfster gaat nog een paar stappen verder. Haar “30Plan” houdt in dat je elke week 30 verschillende planten moet eten. En bovendien moet zorgen voor 30 gram vezels. Dan krijg je pas van alle voedingsstoffen genoeg. Die vezels zitten bij mij al jaren goed, maar het eten van planten is bij mij nog niet gevarieerd genoeg. Dat kan beter. Het is geen boek voor alleen vegetariërs. Want je moet het – volgens haar – ook doen als je er vis en/of vlees bij eet. Koffie en aardappel, bijvoorbeeld, zijn ook planten, maar die tellen maar voor een kwart punt mee, ongeacht de hoeveelheid die je nuttigt. Tussen de middag had ik altijd al twee stuks fruit, maar ’s avonds meestal maar één groente. Met drie planten per dag kom je dan maar op 21 planten per week. Dus ik moet dat aantal gaan opvoeren. En ben meteen maar begonnen. Een bezwaar van haar boek is, dat het geschreven is voor Britten, die niet precies hetzelfde in hun winkels hebben liggen als wij. Ze hebben natuurlijk ook een ander koloniaal verleden dan wij. Zo zijn er tal van planten te koop, die mij, ook na vertaling, totaal onbekend zijn. Die bestaan hier gewoon niet. Voorbeeld : basmatirijst keurt zij af (en dat nog wel nadat in mijn eetclub van jaren geleden zowel een bioloog als een dokter beweerden dat basmati de beste rijstsoort is, dus dat heb ik sindsdien overgenomen.). Volgens Catherine moet je geen basmatirijst hebben, maar bruine of wilde rijst nemen. Ik meteen naar de Jumbo, maar helaas. Die had wel twintig soorten rijst, maar geen bruine en ook geen wilde. Er is wel zwarte rijst. Zou dat nou hetzelfde zijn als wat Catherine bruine rijst noemt? En tot mijn verbazing zag ik dat ze er ook ‘bruine basmatirijst’ hebben. Moet ik die nu juist wel of juist niet hebben?
Dinsdag 28 mei 2024.
Ben met mijn volgende boek begonnen. Ultra-Processed People.
Waarom eten we allemaal spul dat helemaal geen voedsel is – en waarom kunnen we daar niet mee stoppen? Rechtsboven: Vol met ‘dat heb ik nooit geweten’ – momenten. Hannah Fry. En dat nog wel met een plaatje van een verpakt brood voorop. Daarmee toch suggererend dat wat er in de winkel zo uitziet – als brood dus – eigenlijk helemaal geen voedsel is. En dat is het ook niet, heb ik zelf al jaren geleden ontdekt.
Ik wist natuurlijk al dat 80% van het voedsel dat in de supermarkt te koop is ongezond is. En dat je nog altijd het beste eten kunt kopen en bereiden dat je zelf thuis moet bereiden. Want in alle pakken, pakjes, zakjes, doosjes en vaak ook potten in de supermarkt zitten kunstmatige stoffen, genvoedsel dus, die ook echt rechtstreeks van de chemische industrie afkomstig zijn. En dat doe ik ook zo consequent mogelijk. Nu heb ik pas 10% van dit boek met 313 pagina’s gelezen, maar ik heb nu al een hele batterij tips gelezen, waar ik nog meer rekening mee kan houden dan ik toch altijd al doe bij het boodschappen doen.
Ook heb ik de schrijver even opgezocht op het internet. Het blijkt een Londense dokter en wetenschapper te zijn. Een praatvoorstelling van hem gezien. Wat een gedreven man is dit. UPF is erger dan roken. En levert ook meer doden op. Aldus deze dokter. Hij moedigt uiteraard aan om voedsel zelf thuis te bereiden. Overheden zouden moeten ingrijpen, vindt hij. Dat ben ik vurig met hem eens. Want de enige reden waarom er zo ontzettend veel UPF in de winkels ligt is: geld. Voor de fabrikanten, net als bij het roken. Chemicaliën toevoegen in plaats van het natuurlijke product, maakt het product een stuk goedkoper, terwijl je toch dezelfde prijs kunt rekenen. Tel uit je winst. Hij roept op om voor een partij te stemmen die dit inziet en wil veranderen. Voor oudere bijdragen verwijs ik naar het jaaroverzicht 2024 en voorgaande jaren, als het om de chronologie gaat, alsmede voor de meer ‘smakelijke’ verhalen uit die tijd naar de diverse ‘overpeinzingen en ervaringen’-pagina’s uit 2023 (en voorgaande jaren). (Uit) eten en
Zondag 9 juni 2024. Tonic.
In mijn permanente speurtocht naar goed en gifvrij voedsel, heb ik gisteren eens de ingrediëntenlijst van de diverse tonics doorgenomen. Sinds mijn bezoek aan Vlieland van enkele maanden geleden, is dit immers mijn favoriete drankje. En tot mijn grote schrik ontdekte ik dat alle bekende merken tonic (Schweppes, Royal Club en Jumbo huismerk) naast suiker, zelfs twee kunstmatige zoetstoffen hebben toegevoegd. Eén daarvan is Acesulfaam-K, E950, een zusje (of broertje) van het vreselijke aspartaam (E951). Er was slechts één merk, en wel Fever-Tree, dat op zijn ingrediëntenlijst geen kunstmatige zoetstof vermeldt. Als je bij de grote merken een liter tonic koopt voor minder dan 2 euro, dan kost een halve liter Fever-Tree, ongeveer 2,50 euro. Volkomen logisch uiteraard. Je laat ingrediënten weg, en dan wordt het product ruim vier keer zo duur. Heel begrijpelijk. Overigens was het precies dit merk dat ik op Vlieland geserveerd kreeg. Nu begrijp ik ineens beter waarom mijn ingewanden al een tijdje van slag lijken te zijn. Ik heb meteen de nog aanwezige voorraad tonic weggespoeld. Even afwachten dus of mijn ingewanden nu weer tot rust komen.
Vrijdag 28 juni 2024. Mosselen.
Gisteravond dus mosselen eten bij een buurvrouw. Ik had voor een lekkere wijn gezorgd. Het was gezellig en erg lekker. Toch een van mijn lievelingsmaaltijden.
Zondag 25 augustus 2024. Wijnglazen.
Naarmate ik verder kom in het boek van Annemarieke over de Merovingen(400 – 700), verbaas ik me meer over de hoeveelheid en soorten voorwerpen en opgravingen van deze periode in heel Nederland. Bijvoorbeeld het glaswerk. Voornamelijk groen, in, zoals de schrijfster stelt: wel 50 tinten. In een ander boek, over Judith, de vrouw van graaf Boudewijn I van Vlaanderen, van een paar honderd jaar later, las ik dat ze toen wijn uit glazen dronken, hetgeen door een andere onderzoeker werd tegengesproken: het eerste wijnglas kwam volgens hem uit Venetië, nog weer een paar honderd jaar later, vanaf de 13e eeuw. Maar de Merovingen hadden wel degelijk allerlei soorten glaswerk. Een wijnglas zag ik er niet tussen, terwijl glazen die groot genoeg waren, en waaruit je bier of wijn kon drinken, niet konden staan: ze hadden een bolle onderkant. Blijkbaar was het de bedoeling dat je de inhoud in één keer wegklokte, en vervolgens het glas meteen ondersteboven in de vaatwasser moest zetten. Of op het aanrecht in de keuken. Of nog ergens anders. De andere glazen die wel konden staan waren klein. Eerder bakjes, waar je wat in kon bewaren. En wat ze nou eigenlijk uit die glazen dronken vermeldt Annemarieke al helemaal niet. Jammer. Dat had ik nou graag willen weten.
Maandag 7 oktober 2024.
Ik had bij de Jumbo een pakje roggebrood en een pakje katenspek aangeschaft. Dat hoort nu eenmaal bij de snert. Bij het bereiden van een roggeboterham bleek me dat op het pakje” ‘smeuïg’ stond. Dat was me eerst niet opgevallen. In de praktijk bleken de plakjes niet van elkaar te krijgen. Ook niet met veel moed, beleid en trouw. Het smeuïge had tot gevolg dat alle plakken flink aan elkaar bleven kleven en niet los van elkaar waren te maken. Het werd een feest van stukjes roggebrood, niet veel groter dan een flinke postzegel. Ik heb dat de volgende dag meteen maar even bij de Jumbo gemeld. Ik kreeg meteen een pakje van een ander merk in de handen geduwd, met de mededeling: ‘dit roggebrood is het populairst bij de klanten’. Het lag op de laagste plank en dan helemaal achteraan, zodat het vanuit de winkel niet te zien was. Je moet het maar weten. Nu weet ik voortaan welk merk roggebrood ik moet hebben en niet zomaar een pakje grijpen.
Hieronder eerst het meest verkochte roggebrood en daaronder het smeuïge roggebrood. Het valt me bij plaatsing op deze pagina pas op dat er staat: “sneetjes met een mes van elkaar te halen”. Dat staat met het volgende pakje er niet bij. En dat is dus ook meteen het verschil tussen deze twee.
Woensdag 30 oktober 2024. Koffie.
Mijn koffiezetter naar de koffiewinkel gebracht. Eindelijk kwam ik er namelijk aan toe om eens de temperatuur te meten van de koffie die ik krijg. Die bleek te kunnen variëren tussen 58 en 69 graden. Dat hangt ervan af of je de eerste koffie van de dag krijgt, of je de kop voorverwarmt en hoe ver je de koffie laat vallen, voordat hij in het kopje komt. Meteen onder het tuitje of op het daarvoor bestemde plateautje. In elk geval zijn beide temperaturen te laag. Niemand heeft blijkbaar bij de laatste grote beurt gemeten hoe hoog de temperatuur van de koffie was. Bij de vervangende machine, was de koffie meteen al 77 graden (te vergelijken met de 58 graden). Maar kan dus nog worden opgevoerd tot 86 graden. Nu komt het dus in de buurt.
Maandag 11 november 2024. Pepernoten en taai-taai.
Een heel ander onderwerp is dat ik deze week, voor het eerst in tientallen jaren, weer eens echte pepernoten en echte taai-taai in de winkels heb zien liggen. Niet die akelige kruidnootjes en die vreselijke slap-slap die er tot en met vorig jaar waren. Wat zou er gebeurd zijn, dat het dit jaar voor het eerst ineens wel verkrijgbaar is?
Zaterdag 16 november 2024. Forel.
Gisteren naar een documentaire over het Meer van Ohrid gekeken. Dat meer ligt tussen Noordmacedonië en Albanië in. Ook vlakbij noordwest-Griekenland. Ik was daar lang geleden, zeventiger jaren of zo, ook eens. Ik vond het toen al adembenemend mooi, en bovendien heb ik aan dat meer de lekkerste forel ooit gegeten. Tot gisteren wist ik niet of er forel in dit meer zwemt, of dat ze toen die forel van elders hadden geïmporteerd. Mijn Albanees en mijn Noordmacedonisch zijn beide bijzonder zwak ontwikkeld, dus mijn vragen hierover werden toen niet begrepen, laat staan beantwoord. Binnen een minuut na het begin van deze documentaire, werd al verteld dat het Meer van Ohrid onder andere zo bekend is vanwege de voortreffelijke forel die daar in zwemt. Dus toch! We aten toen dus inderdaad die voortreffelijke Ohridforel. Er is dus weer een raadsel uit mijn verleden opgelost. Wat ook heel bijzonder is, maar dat wist ik toen niet, dat het water van dit meer zo helder is. Afhankelijk van wind en stroming kun je 10 tot 20 meter diep kijken in glashelder water. Het meer is overigens gemiddeld bijna 200 meter diep. Maar er zijn ook ondiepere gedeelten. Een onderwatertocht met een camera door zo’n ondieper deel, leverde fantastische beelden op. Alles zo helder en kleurrijk alsof er helemaal geen water was. Dit was dus toen en is nu nog steeds een echte aanrader om eens te bezoeken. En ook om er de allerlekkerste forel te eten. Een bewoner beweerde dat je het Ohridwater gewoon kunt drinken. Dat raad ik toch af en zelf zou ik het zeker niet doen. Het is nog altijd niet erg toeristisch. Er is wel gepoogd om het aantrekkelijker te maken voor toeristen, maar dat is niet gelukt. Een flink hotel dat er jaren geleden gebouwd is, is nu een ruïne. Slechte marketing of zo, want dit gebied is verbijsterend mooi en gezond.
Zaterdag 7 december 2024. Aardappelsalade.
Aardappelsalade gemaakt. Het aardige is, dat je hem op allerlei manieren kunt vullen. Met crème fraiche, mayonaise (liefst zelfgemaakt uiteraard) of yoghurt (of een combinatie hiervan) en met een verdere vulling van bijvoorbeeld klein gesneden augurk, zilveruitjes, spekjes en/of doperwtjes en ga zo maar door. Hij is altijd lekker en tien keer zo gezond als het product dat de chemische industrie ook graag maakt.
Zaterdag 25 januari 2025. Winterpostelein.
Dat was dus een rustig dagje na twee heel lange dagen. Maar toch nog wel naar de Oostwijk geweest, voor de gebruikelijke slaatjes groente en fruit. Ze hadden er voor het eerst winterpostelein. Dat heb ik dus maar meteen genomen. Het staat me vaag bij dat ze dat wel eerder hadden, maar dat is toch wel een aantal jaren geleden. Ben benieuwd hoe dat ook alweer precies smaakte.
Dit recept ga ik dus maken.
Zaterdag 22 februari 2025. Japans eten.
Gisteren voor het eerst in lange tijd weer eens Japans gegeten. Of eigenlijk was het een mix tussen de Japanse en de Peruviaanse keuken. Een combinatie die ik niet zo snel zelf verzonnen zou hebben. Pachamama heette het restaurant. Maar het was zeker de moeite waard. Met een zoon weer eens helemaal bijpraten is altijd goed. Ik heb nog altijd heel veel ervaringen te delen. Er komt gewoon geen einde aan. En we konden het allebei waarderen.